Besprekingen
Een andere Murakami
Naar goede gewoonte laat Haruki Murakami in eenvoudige, laconieke zinnen het gewone en het raadselachtige naadloos in elkaar overgaan.
De middeleeuwer Alain van Rijsel stelde een godsleer op die even strikt was als wiskunde. Alleen waren zijn axioma's nogal mysterieus. 'God is grond zonder grond, doel zonder doel.' 'God is een cirkel waarvan het middelpunt overal is, en de omtrek nergens.'
Wat heeft dit te maken met de verhalenbundel Eerste persoon enkelvoud van Haruki Murakami? Op een zondagnamiddag klapte ik mijn boek over Van Rijsel dicht en greep naar de nieuwe Murakami. Daar sprak een oude man mij toe vanop de bladzijden, over de cirkel 'met meerdere middelpunten maar zonder omtrek'. Hem zien 'vergt een krachtinspanning, tot bloedens toe', maar is de 'crème de la crème' van het leven. Hé, denk je dan, dat wil nu lukken. Iedereen maakt het wel eens mee: een rare toevalligheid die je even uit uit evenwicht brengt. Zulke voorvallen vormen de spil van de acht verhalen in Eerste persoon enkelvoud.
Verwondering
Soms gaat het om slechts een kleine verwondering. In 'Carnaval'…Lees verder
Natuurlijk kan de aap praten
Het nadeel van een sterrenstatus als die van Haruki Murakami is dat uitgevers álles wat hij schrijft wel willen drukken. Gelukkig is dat bij Eerste persoon enkelvoud, een bundel echte Murakami-verhalen, volkomen terecht.
Ik ontmoette deze oude aap in een kleine ryokan in het M*-kuuroord in de prefectuur Gumma, ongeveer een jaar of vijf geleden.' Het is de beginzin van een van de verhalen uit Eerste persoon enkelvoud, de nieuwe verhalenbundel van Haruki Murakami. De beginzin van een ander verhaal, 'Carnaval': 'Zij was de lelijkste vrouw die ik ooit had ontmoet.'
Het zijn mijn twee lievelingsbeginzinnen uit deze bundel. Pas nu ik ze opschrijf, kom ik erachter dat ze op elkaar lijken, net zoals de verhalen in de bundel een beetje op elkaar lijken. Ze zijn allemaal geschreven in de, inderdaad, eerste persoon enkelvoud. Die ik-figuur ontmoet vaak iemand. Die vaak vreemd is.
Haruki Murakami is waarschijnlijk de beroemdste schrijver ter wereld van dit moment - achter op zijn boek staat nonchalant één quote, niet uit een krantenrecensie maar van Barack Obama, en de binnenflap meldt al even casual dat hij 'regelmatig wordt getipt als kandidaat voor de Nobelprijs voor Literatuur'…Lees verder
Zelden tot het gaatje
BOEKENBAL
**1/2
Ik heb geen vriendin, maar moest toch aan haar den ken tijdens het lezen van ‘Eerste persoon enkelvoud’. Ik had haar nodig voor een dagdroom waarin ik haar beloofde om ravioli met spek en buffelmozzarella te bereiden, het gerecht waar ze maar niet genoeg van weet te krijgen. Al honderd keer had ik het klaar gemaakt, en met de jaren had mijn koken alleen maar aan liefde en precisie gewonnen, maar vandaag stok te het. ‘Doe jij maar,’ sprak ik, alle ingrediënten op de keukentafel uitgestald, en vervolgens loste ik op. Dat is wat Haruki Murakami in zijn nieuwe ver halenbundel lijkt te doen. Aanvankelijk geen ver rassingen: de verwachte elf op het wedstrijdblad. Murakami schrijft over de jaren 60, over de witte maanden tussen jong en volwassen, over uit oplich tende herinneringen getilde ontmoetingen, over zelf moord. The Beatles pijpen een deuntje, er is jazz en klassiek. De plaats van actie – of geen ac…Lees verder
Murakami maakt de balans op
Haruki Murakami schrijft nu eens over zijn leeftijdgenoten. Ze stemmen niet vrolijk.
Toen ik, net twintig, Kafka op het strand van Haruki Murakami las, was dat een openbaring. Voor het eerst voelde ik me echt begrepen door een schrijver. Murakami gaf me het idee dat het niet erg was om geen grote ambities of ideologische drijfveren te hebben. Die waren toch niet veel waard. Beter was het om je gewoon over te geven aan het leven zoals dat zich aandiende. Op je kamer wat naar muziek luisteren. Een magnetronmaaltijd hier en daar. Af en toe een vriendin. Ging het goed, dan had je geluk. Ging het niet goed, nu ja, zo was het leven nu eenmaal soms.
Misschien zit ik ernaast, maar ik denk dat Murakami's wereldwijde succes schuilt in zijn vermogen om lezers op die manier gerust te stellen. Je hoeft niet mee te doen aan de rat race van de hedendaagse maatschappij. Het is niet erg om doodnormaal te zijn. Bovendien dient het avontuur zich vroeg of laat altijd aan, of je het nu wilt of niet. Zo gaat het in ieder geval in zijn romans.
Eerste persoon enkelvoud, de n…Lees verder
-
Haruki Murakami
-
Elbrich Fennema